የአሜሪካ መንግስት ዓለም አቀፍ የሃይማኖት ነጻነት ኮሚሽን ልኡካን ትላንት ኢትዮጵያ ገቡ

ከጥቂት ሳምንታት በፊት ኢትዮጵያውያን ሙስሊሞች በኢትዮጵያ መንግስት አማካኝነት እየተፈጸመባቸው ያለውን ዘርፈ ብዙ የሰብዓዊ መብት ጥሰት በመተቸት መግለጫ ያወጣው የአሜሪካ መንግስት ዓለም አቀፍ የሃይማኖት ነጻነት ኮሚሽን ልኡካን አባላት ትላንት ኢትዮጵያ መግባታቸው ምንጮቻችን ገለጹ፡፡ ኮሚሽኑ አውጥቶት በነበረው መግለጫ የኢትዮጵያ መንግስት በኢስላማዊ የሃይማኖት ተቋም (መጅሊስ) ውስጣዊ አመራር ውስጥ ያልተገደበ ጣልቃ ገብነት ማሳየቱ፣ አዲስ አስተሳሰብ (አሕባሽ) በሙስሊሙ ኅብረተሰብ ላይ ለመጫን መሞከሩ፣ በርካታ ኢማሞችም በዚሁ ሰበብ ከኢማምነት መነሳታቸው፣ መንግስት በአዲሱ የመጅሊስ ምርጫ ላይ ያልተገደበ ጣልቃ ገብነት መፈጸሙን አስረግጦ መግለጹ ይታወሳል፡፡

ከዚህ በተጨማሪም በተለያዩ ወቅቶች የመንግስት ወታደሮች በሰላማዊ ሰልፈኞች ላይ የፈጸሙትን ጥቃት፣ በኮሚቴ አባላት እና በሌሎች ሙስሊሞች ላይ የተመሰረተውን የሽብርተኝነት ክስ በማውገዝ የታሰሩ የሙስሊሙ ኅብረተሰብ አመራሮችን በሙሉ መንግስት ያለ ምንም ቅድመ ሁኔት እንዲፈታ መጠየቃቸው አይዘነጋም፡፡
የዚሁ ተቋም ኋላፊዎች አሁን ያለውን ተጨባብ ሁኔት ወደ ኢትዮጵያ በመምጣት ይመለከታሉ ተብሎ ይጠበቅ የነበረ ሲሆን ይህንኑ ተግባራቸውንም ለመፈጸም አሁን አዲስ አበባ እንደሚገኙ ተገልጿል፡፡ የልኡካኑ አባላት በኢትዮጵያ ቆይታቸው ከተለያዩ የኅብረተሰብ ክፍሎችና ከመንግስት ባለሥልጣናት ጋር እንደሚወያዩ የሚጠበቅ ሲሆን ቃሊቲ በመሄድም በእስር ላይ የሚገኙ አመራሮቻችንን እንደሚያነጋግሩ ተሰምቷል፡፡ ይህ ተቋም በአሜሪካ መንግስት ትልቅ ተሰሚነት ያለው ከመሆኑም በላይ የተቋሙ ሀላፊም የሚሾሙት በአሜሪካ ፕሬዚዳንት አማካኝነት ነው፡፡

ከዚህ በፊት ገልጸነው እንደነበረው የጉዳዩ አንኳር ነጥብም ሆነ እኛ ልንገነዘበው የሚገባው ያነሳናቸው የመብት ጥያቄዎችም ሆኑ ሰላማዊ ትግላችን ሕጋዊና ዓለም አቀፍ ተቀባይነትም ማግኘታቸውን ነው፡፡ የኢትዮጵያ መንግስት የያዘው አቋም በአገር ውስጥ ብቻ ሳይሆን በአለም አቀፍ ደረጃም ተቀባይነት የሌለው መሆኑንም ነው፡፡ ሐቁ ይህ ቢሆንም መንግስት ‹‹አክራሪነትን እዋጋለሁ›› በሚል ሰበብ በገጠር ከተማ በኢትዮጵያውያን ሙስሊሞች ላይ የሚፈጽመውን በደል አጠናክሮ ቀጥሏል፡፡ በተለይም በገጠር አካባቢዎች ግለሰቦች አሕባሽ አይደላችሁም እየተባሉ ከፍተኛ ጫና፣ እንግልት፣ ድብደባ እና ግድይ ጭምር እየተፈጸመባቸው ሲሆን መስጊዶችን ለመንግስታዊው መጅሊስ አስረክቡ እየተባሉም እንደሚገደዱ በየዕለቱ የሚደርሱን መረጃዎች ይጠቁማሉ፡፡

በመሪዎቻችን ላይ የተመሰረተው ክስ እና በወህኒ ቤት የተፈጸሙባቸው አሳፋሪ ድርጊቶች የዚህ ከልክ ያለፈን አሳፋሪ ከሕግ የበላይ የመሆን ድርጊት የሚያሳዩም ሲሆን የመጅሊሱንም አመራር መንግስት ያለ ሙስሊሙ ሕዝብ ይሁንታ በራሱ መልኩ መርጦ ማጠናቀቁም አለም ያወቀው ተግባር ነው፡፡ እኛም በጀመርነው ፍጹም ሰላማዊ ተቃውሞአችን በመቀጠል መንግስት እየሰራቸው ያሉትን ከሕግ አግባብ ውጪ የሆኑ ተግባራትን እንዲያቆም በተደጋጋሚ በመጠየቅ ላይ እንገኛለን፡፡ ይህ ተቃውሞአችን እና ሂደታችን ጥይቄዎቻችን እስኪመለሱ ድረስ የሚቀጥል ሲሆን፤ በተቃውሞአችን ሂደት ላነሳነው የመብት ጥያቄ አውንታዊ ድጋፍ ለሚሰጡ የአሜሪካ መንግስት ዓለም አቀፍ የሃይማኖት ነጻነት ኮሚሽን ለመሰሉ ተቋማት አውንታዊ ምላሽ መስጠታችንንም እንቀጥላለን፡፡ በቀጣይ ቀናቶች በምናደርጋቸው ተቃውሞዎችም የጥያቄያችንን መንፈስ እና ሰላማዊነታችንን የሚያንጸባርቅ ትዕይንት እናሳያለን፡፡ ለዓለም ሕዝብም ምስክርነቱን በድጋሚ እንሰጣለን፡፡ ይህ እስከጥያቄያችን መመለስ ድረስ ዘላቂ መሆኑን ለማስረገጥ እንወዳለን፡፡

የጉዳዩ የኋላ ታሪክ

ኢትዮጵያ ውስጥ በአብዛኛው የሚተገበረው የሱፊ እስልምና መስመር መሆኑ ይታወቃል፡፡ የኢትዮጵያ ህገ መንግስት አንቀጽ 27 ደግሞ ለሃይማኖት ነጻነት ጥበቃ የሚሰጥ ሲሆን መንግስት በሃይማኖት ጣልቃ እንዳይገባ ይደነግጋል፡፡ የኢትዮጵያ መንግስት ግን አገሪቱ ውስጥ ‹‹ወሀቢዝም›› እየተስፋፋ መጥቷል በሚል እሳቤ ከሊባኖስ የሃይማኖት ምሁራንና ኢማሞችን በማምጣት ለተማሪዎቻችው እና ተከታዮቻቸው ያስተምሩ ዘንድ ለኢትዮጵያውያን ኢማሞች እና መምህራን ስልጠና እንዲሰጡ አድርጓል፡፡ ስልጠናውን ለመውሰድና ለማስተማር ያልፈቀዱ ኢማሞችን ከስራቸው ያባረረ ሲሆን መስጊዶችንና ትምህርት ቤቶችንም ዘግቷል፡፡ ይህንን በመቃወም ነው እንግዲህ በየአርብ ስግደቶቹ ላይ በተለያዩ መስጊዶች ሰላማዊ ተቃውሞ ሲደረግ የቆየው፡፡ ተቃውሞዎቹ በአገር አቀፍ ደረጃ ሲካሄዱ የቆዩ ቢሆንም ማእከል ያደረጉት ግን የአዲስ አበባውን አወሊያ ትምህርት ቤት እና መስጊድ ነበር፡፡

ተቃውሞዎቹ ሲቀጥሉ ባለፈው ጸደይ ህዝቡ 17 ታዋቂ ግለሰቦችን በአስታራቂነት (በመፍትሄ አፈላላጊነት) በመምረጥ ከመንግስት ጋር ድርድር እንዲያደርጉ ልኳል፡፡ ድርድሩም በሚከተሉት ጥያቄዎች ዙሪያ ነበር፡-
1. መንግስት ለሃይማኖት ነጻነት ጥበቃ የሚሰጠውን ህገ መንግስታዊ ድንጋጌ እንዲያከብር
2. መንግስት አል አህባሽ የተባለውን አንጃ በሙስሊሙ ላይ በግድ መጫኑን እንዲያቆምና አህባሽ እንደማንኛውም ሃይማኖት በራሱ ብቻ እንዲንቀሳቀስ
3. የተዘጉ መስጊዶችና ትምህርት ቤቶች ተከፍተው ዱሮ ለነበሩት ኢማሞችና አመራሮች እንዲመለሱ
4. ለመጅሊስ አዲስ ምርጫ እንዲካሄድና የሚካሄድበት ቦታም የመራጩን ህዝብ ውሳኔ ለማክበር ሲባል በመስጊዶች እንዲሆን

ሆኖም ድርድሩ ሳይሳካ በመቅረቱ ተቃውሞዎቹ በመጠንና በተደጋጋሚነት ጨምረው ነበር፡፡ በምላሹ የኢትዮጵያ መንግስት የታጠቁ ሃይሎችን አሰማርቶ ከበባ በማድረግ እና ቤት ለቤት ፍተሻዎችን በማካሄድ ሰላማዊ ሙስሊሞችን ለማስፈራራት ሲሞክር ቆይቷል፡፡ መንግስት ከጁላይ 13 እስከ 21 የመፍትሄ አፈላላጊ ኮሚቴዎችን እና በትንሹ ሰባ ያህል ተቃዋሚዎችን ማሰሩን የገለጸ ቢሆንም ተቃዋሚዎች ግን የታሰሩት ቁጥር በመቶዎች የሚቆጠር መሆኑን ይገልጻሉ፡፡ ተቃዋሚዎች በታሰሩበት ሂደትም ሆነ በእስር ቆይታቸው ወቅት ፖሊስ ትርፍ ሃይል መጠቀሙንም የሰብአዊ መብት ተከራካሪ ድርጅቶች ገልጸዋል፡፡ ከታሰሩት ብዙዎቹ በአሁኑ ወቅት ተለቀዋል፡፡ ዘጠኝ የኮሚቴው አባላት ግን አሁንም በእስር ላይ ነው የሚገኙት፡፡

በኦክቶበር 29 መንግስት በተቃዋሚዎቹ እና በዘጠኝ የኮሚቴው አባላት ላይ ያቀረበው ክስ የመጀመሪያው ሲሆን ግለሰቦቹ ሲታሰሩ የተወሰዱትም የፖለቲካ እስረኞች ወደሚታሰሩበት እና ተደጋጋሚ ቶርቸር ወደሚፈጸምበት የፌዴራል ፖሊስ ማቆያ ማእከላዊ ነው፡፡ የተከሰሱትም ሽብርተኝነትን ከመከላከል ይልቅ ተቃውሞን ለመደፍጠጥ ጥቅም ላይ ሲውል በቆየው የጸረ ሽብር ህግ ነው፡፡

ተቃዋሚዎቹ ቢጫ እና ነጭ ካርዶችን በማሳየት ሰላማዊነታቸውን እንዲሁም እስራትና ክሱን መቃወማቸውን ሲያሳዩ ቆይተዋል፡፡ በጥቅሉ ተቃውሞዎቹ በአብዛኛው ሰላማዊ ነበሩ ሲሆኑ በአንዳንድ ቦታዎች ግን ሰላም አደፍራሽ ክስተቶች ታይተዋል፡፡ በኦክቶበር 21/2011 ተቃዋሚዎችን ከፖሊስ ጣቢያ ለማስፈታት በተደረገ ሙከራ 4 ያህል ሰዎች ሲገደሉ በአፕሪል 2012 ደግሞ ‹‹አህባሽን አላቀነቅንም›› ያለ ኢማም በመባረሩ ምክንያት በተነሳ ተቃውሞ 5 ያህል ሰዎች ተገድለዋል፡፡

የድርጅቱን ኮሚሽነር ቃለ መጠይቅ ለማግኘት የሚከተለውን አድራሻ ይጠቀሙ፡- Samantha Schnitzer at sschnitzer@uscirf.gov or (20